Non-stop overgeven en aan het infuus: Alyssa heeft HG

Misselijk van geurtjes of bepaald voedsel en ’s ochtends boven de pot hangen: daar krijgen de meeste zwangere vrouwen wel in bepaalde mate mee te maken. Hoort erbij en gaat over. Maar zó misselijk zijn dat je nog geen slok water binnenhoudt en de kilo’s eraf vliegen is een ander verhaal, getiteld Hyperemesis Gravidarum (HG). Eén procent van de vrouwen krijgt te maken met deze ellendige zwangerschapsziekte.

Alyssa is 12 weken zwanger en heeft een ernstige vorm van HG. Het is de derde keer dat ze de gevolgen ervan meemaakt tijdens een zwangerschap. Ze woont samen met man Joost (41) en is moeder van Jolie die kort na haar geboorte overleed en van peuter Minou (3,5).

Extreme misselijkheid, uitdrogingsverschijnselen, niet kunnen eten: wat doet zo’n slopende ziekte met je? 'Het legt je hele leven lam. Ik ben niet meer mobiel en neem niet meer deel aan het normale leven zoals ik dat gewend was. Voor mijn peuter zorgen en werken lukt niet. Maar ook afleiding vinden in iets kleins als wandelen of sporten gaat niet. Ik kom nergens en het voelt alsof ik opgesloten zit in mijn eigen lichaam, tussen de vier muren van mijn huis.'

Tussen vier muren met een teiltje op schoot… 'Het constante overgeven is niet het zwaarst. Het is de strijd om te eten en drinken. Het voelt als overleven om op ijsblokjes te moeten kauwen om toch wat vocht binnen te krijgen. Net als de meeste vrouwen met HG kan ik nu geen water drinken. Dat is voor veel mensen lastig te bevatten. Ik heb het al zo vaak uitgespuugd, dat zelfs die ene slok niet meer lukt. Op dit moment lukt het af en toe een paar slokjes aangelengde tonic te drinken met ijsklontjes erin. Als ik een tijd lang te weinig vocht binnenkrijg, moet ik naar het ziekenhuis voor een vocht-infuus. Dat gebeurt elke week bijna wel een keer. Laatst moest ik ook een nacht blijven.' Lees ook: Perspraat: 'Na de bevalling moest hij gelijk weer aan het werk

En eten, lukt dat ook niet? 'Normaal zorg ik goed voor mezelf en eet ik gezond, maar juist groente en ander gezond eten hou ik niet binnen. In de eerste weken viel ik 6 kilo af. Inmiddels is er iets bij en zit ik nog op -4,5 kilo. Ik voel me geregeld schuldig dat wát ik eet nu vooral bestaat uit vette dingen, zoals pannenkoeken en appeltaart. Maar dat hou ik wél binnen. Niet voor mijn lichaam kunnen zorgen, valt me heel zwaar. En het maakt me verdrietig. Een diëtiste die veel ervaring met HG heeft, steunt en bevestigt me. Ze zegt bijvoorbeeld dat frisdrank drinken in dit geval niet slecht is. 'Water is alleen vocht, frisdrank bevat ook energie. En in die appeltaart zit ook kalium en allemaal vitamines.' Dat helpt een beetje. Geen oplossing is structureel, na drie dagen gaat iets soms alweer tegenstaan. Ik moet straks echt weer normaal leren eten, denk ik.'

BN’er Bibi Breijman had ook HG en gaf er begin dit jaar een interview over. Draagt zulke aandacht bij aan meer begrip? 'Tijdens mijn zwangerschap, 5 jaar geleden, wist niemand om me heen wat HG was. Nu wel. Het verhaal van Bibi, maar ook van Kate Middleton die ook drie keer ernstige HG had, heeft daar denk ik wel aan bijgedragen. Als bekende mensen het hebben, is er meer aandacht voor. Mensen snappen daardoor ook dat het meer is dan ochtendziekte.'

Betekent dat ook dat mensen snappen wat je doormaakt? 'Mensen die dichtbij staan en echt zién hoe ik er zonder energie bij lig op de bank wel. Zij zien ook wat de impact is op mijn dagelijks leven. Mensen daarbuiten begrijpen het denk ik minder. Als ik een foto vanuit het ziekenhuis stuur, schrikken ze vaak, omdat ze niet wisten hoe erg het is.

Maar ook in het ziekenhuis is er gelukkig meer aandacht voor HG dan tijdens mijn vorige zwangerschappen. Dat is fijn, want er is geen landelijk HG-beleid en elke arts gaat anders om met medicijnen en infusen, en wel of geen sondevoeding. Want dat is de volgende fase. Tips vraag ik ook in een Facebook-groep voor gelijkgestemden. Normaal niet echt mijn ding, maar ik krijg er wel antwoorden op vragen als ‘Wat doen jullie als tandenpoetsen niet lukt?'

Had je na je eerdere ervaringen geen twijfels om weer zwanger te worden? 'Zeker wel. Minou is straks vier jaar als ik moet bevallen. De grootste reden om zo lang te wachten, was de HG. De angst hiervoor was zelfs groter dan mijn angst om weer een kindje te verliezen door vroegtijdig loslaten van de placenta, zoals bij mijn dochter Jolie gebeurde. Een zwangerschap met deze ziekte is een groot offer, maar de prijs is groter. Kennelijk doorsta je het daardoor allemaal toch.'

Hoe pak je zoiets aan op je werk? Je moest daardoor al heel vroeg vertellen dat je zwanger was. 'Ik vond het niet erg het al heel vroeg te vertellen aan mijn leidinggevende en directe collega’s. Het is fijner om er open over te kunnen zijn, ook als het mis zou gaan. Het scheelt dat ik een veilige werkomgeving heb. Van mijn werkgever krijg ik alle ruimte. Daarom durfde ik ook te zeggen dat ze deze hele zwangerschap beter niet op mij kunnen rekenen. Door de vorige keren weet ik namelijk wat ik kan verwachten. De vorige keer had ik nog een andere werkgever en voelde ik die ruimte niet. Op een gegeven moment zei ik maar dat het wel wat beter ging, terwijl daar nauwelijks sprake van was.'

Hoe kom je de dagen door als je niks kan? 'Vooral liggend op bed en op de bank. Af en toe kijk ik wat tv. En het is fijn als mensen even langskomen en er gewoon zijn. Dat ze accepteren dat ik me gewoon kut voel en dat niet proberen te 'fiksen'. Dan luister ik juist ook graag naar wat anderen bezighoudt en voel me zo weer wat dichter bij het leven staan.' Lees ook: Perspraat: 'Over beenweeën hoor je nooit iemand, zo intens pijnlijk'

Hoe is deze heftige periode voor je gezin? 'Belastend. Vooral voor Joost, mijn man die nu opeens ook 'mantelzorger' is. We maken dit nu samen voor de derde keer mee. Naast werken en voor onze drieënhalf jarige peuter Minou (3,5) zorgen, zorgt hij nu ook voor mij. Tot voor kort trainde hij ook nog voor een triathlon. Joost maakt elke ochtend ontbijt. Samen in bed eten we dan een beschuitje, eerder kan ik niet opstaan zonder te kokhalzen. Gelukkig hebben we wel hulp in de huishouding en zijn onze (schoon)ouders, buren en vrienden er ook nog. Minou vond het in het begin heel lastig dat ik veel overgaf. Ze werd heel aanhankelijk en deed mijn overgeefgeluiden na. Ook kroop ze vaker bij ons in bed en begon tanden te knarsen. Daaraan merk ik dat het haar ook raakt.'

Wanneer verwacht je de ergste ellende gehad te hebben? 'De vorige keer werd het met 16 à 17 weken draaglijker. Ik hoop nu ook. Met draaglijker bedoel ik: 's avonds weer kunnen mee-eten met het gezin. Niet meer overgeven. Weer energie opbouwen. Ik hoop dat ik tegen die tijd dan ook weer meer met Minou kan ondernemen. Mijn stip op de horizon is 22 weken. Toen kon ik de vorige keer weer even op vakantie. Al ben ik ook toen misselijk gebleven en hield ik last van speekselvloed en maagzuur. Maar het spugen was toen echt over. Godzijdank.'

Nog tips voor andere vrouwen die met HG moeten dealen? 'Wacht niet met hulp zoeken. Niet nodig en zonde van je energie; vroeg beginnen met medicijnen kan echt een verschil maken. Laat je helpen door familie, buren en vrienden. Mensen die dichtbij je staan, nemen jou en je gezin met liefde wat zorg uit handen. En wees mild voor jezelf: je bent aan het overleven. Elke dag is er één die niet meer terugkomt.'

Nog een tip voor vrouwen met HG: Stichting ZEHG (Zwangerschapsmisselijkheid en Hyperemesis Gravidarum) zet zich in voor vrouwen met HG. Zij werken samen met de HG gynaecoloog van Nederland en maken deel uit van een internationaal netwerk. Vooral even op de website kijken als je meer wilt weten.