'Wat grappig zeg, kijken jouw kinderen tv?' vraagt een moeder op het schoolplein. 'Lekker oldskool, hè?' zeg ik lachend, want ze bedoelt natuurlijk dat tv voor oude mensen is en haar kinderen uitsluitend nog naar de iPad loeren. Maar toen had ik haar zelfgenoegzame blik nog niet gezien. O jee, deze vrouw was duidelijk ergens trots op en stond te trappelen erover uit te wijden. Daar kwam het: 'Floris en Fenne kijken echt nóóit tv. Alleen als het dagen achtereen regent, kijken we samen een Disneyfilm. Verder vermaken ze zich met puzzels, muziek maken en lezen – Floris las al op zijn vierde, wist je dat?' Oké joh.

Helemaal geen scherm. Bestaat het nog? Ja dus – al hoor ik het niet vaak. Eerlijk is eerlijk: ik herken het 'tevreden' gevoel. Als ik op een doordeweekse ochtend in verschillende huizen de tv zie flikkeren, ben ik even heel tevreden over het feit dat de onze 's ochtends nooit aanstaat. Voor de goede orde: tegenover die kortstondige euforie staan natuurlijk legio andere momenten waarop ik mezelf juist geen geboren moeder voel. Zo eten andere kinderen moeiteloos met bestek, roepen ze niet 'pielemuis' naar hun moeder op het schoolplein of sassen ze nooit in bed. De mijne kijken 's ochtends geen tv. Ieder z'n succes. Maar is het scherm echt de grote vijand, of hoort het gewoon bij het leven?'

Lees ook: Ik volg een cursus voor oermoeders

Schermgebruik is een onderdeel van de opvoeding,' zegt Klaartje Cuppen, kinderpsycholoog bij Bureau Klaar. 'Dat betekent dat er grenzen nodig zijn, want kinderen willen weten waar ze aan toe zijn. Wat de afspraken ook zijn – geen tv voor schooltijd, helemaal geen scherm of maximaal drie uur per dag: zolang je kinderen maar duidelijkheid hebben.'

De vraag of een schermloze opvoeding per definitie 'beter' zou zijn, kunnen we pas over dertig jaar beantwoorden, zegt Cuppen. 'We weten wel dat te veel uur niet goed is, zeker niet voor je ogen. Onderzoek wijst uit dat het aantal bijziende kinderen groeit, met name door veelvuldig turen op iPads.' Wat 'te veel' is, vindt Cuppen moeilijk te bepalen. 'Je voelt het vaak zelf aan,' zegt ze. Klopt wel. Als je peuter met een geknakt nekje boven de iPad zit terwijl oma oreert dat ze de hele dag geen kind aan hem heeft gehad, dan weet je: te veel. (En: oh my god, hoeveel seizoenen van Paw Patrol zíjn er?)

Te veel schermvrijheid brengt, naast slechte ogen, ook andere risico's mee. Dat weet Eefje, die twee zoons heeft, van negen en vijf jaar. 'De jongens mochten in de auto even op de telefoon van mijn man. Ineens hoor ik de oudste tegen de jongste zeggen: 'Kijk, deze mevrouw stopt een komkommer in haar kont en nu schiet ze allemaal kleine stukjes komkommer uit haar spleetje.' Blijkbaar hadden ze papa's weinig verfijnde voetbal-appgroep te pakken.'

Lees ook: Perspraat: 'Seks na de bevalling was niet lekker'

Liefde voor het scherm Dit gebrek aan toezicht is precies datgene waaraan Ariana (moeder van drie kinderen, geen tv in huis) zich stoort bij haar vrienden. 'Ik vind veel van mijn vrienden gemakzuchtig,' zegt ze. 'Omdat ze rustig willen koken of een drankje willen doen, laten ze de controle op wat hun kinderen kijken helemaal los. Sommigen – allemaal onder de tien jaar – komen zelfs een voor een binnenmarcheren met hun eigen iPad en een koptelefoon op. 'Ja, jullie hebben geen tv, dus het kan niet anders,' lachen de ouders dat weg. Vaak kijken die kinderen de meest kansloze YouTube-filmpjes of spelen ze games die niet passen bij hun leeftijd.'

Zelf houdt Ariana haar kinderen vakkundig weg bij het scherm, alleen de oudste van negen kijkt sinds kort dagelijks een kwartiertje Het klokhuis via de laptop. 'Ik vind het ingewikkeld dat mijn kinderen op een leeftijd komen waarop ik gedwongen de teugels moet laten vieren, of moet accepteren dat ze bij anderen voor het scherm zitten. Dat begint al in de kleuterklas nota bene.'

Dat is waar, ook op school wordt het scherm soms ingezet als alternatieve oppas. Ayse merkte dat toen haar kleuter in plaats van drie boterhammen nog maar één bammetje in haar trommel wilde. Ze kreeg ze niet op, zei ze. Uiteindelijk bleek dat kinderen die klaar zijn met hun lunch alvast tv mogen kijken. De liefde voor het scherm won het van haar liefde voor eten: elke middag propte Ayses kleuter zonder te kauwen haar brood naar binnen om zo snel mogelijk Bassie en Adriaan te kunnen bingen.