Roy en Femke 'moesten' door vruchtbaarheidsproblemen opeens aan kinderen beginnen

Roy (28) en Femke (28) zijn negen jaar samen en verloofd. In juni 2018 moesten ze plots beslissen of ze aan kinderen wilden beginnen, want het was nu of nooit. Femke had kort daarvoor gehoord dat ze het Polycysteus Ovarium Syndroom (PCOS) heeft, een hormoonstoornis waarbij cystes op haar eierstokken groeien. Reden voor de huisarts om een eventuele kinderwens aan te kaarten. Dat ze over een paar jaar niet meer ongesteld zou worden, was namelijk een reële optie. Inmiddels zitten ze midden in hun derde ICSI-traject (intracytoplasmatische spermainjectie). Hierbij wordt kunstmatig één goede zaadcel direct in een eicel geplaatst, waarna de geïnjecteerde eicel terug in de baarmoeder wordt geplaatst. Lees ook: Onderbroekwijsheid: dit zegt je afscheiding over je vruchtbaarheid Femke: 'Ik had al ruim een halfjaar last van een onregelmatige cyclus. Daarom en omdat mijn zus PCOS heeft, werd ik doorverwezen naar het ziekenhuis voor een echo. De diagnose volgde snel: ook PCOS. Omdat mijn zus destijds al ruim een jaar niet meer ongesteld was geworden, was dit reden voor de huisarts om onze kinderwens aan te kaarten. Als we kinderen wilden, was het nu of nooit.' Roy: 'Voor mijn 30ste wilde ik best kinderen, maar absoluut nog niet op mijn 26ste. Door deze diagnose werden we voor mijn gevoel hardhandig de volgende levensfase in geduwd. Terwijl ik nog met z'n tweeën wilde genieten van de vrijheid die we hadden. Dat maakte het heftig.' Femke: 'Er was ook een zekere tijdsdruk. Niemand verplichtte ons natuurlijk om direct aan kinderen te beginnen, maar het zou niet verstandig zijn om lang te wachten. Onze kans op een kind zou alleen maar verslechteren, hoe ouder we werden. We wilden achteraf geen spijt hebben.' Roy: 'Op een gegeven moment heb ik heel plat aan mezelf gevraagd: wil ik kinderen? Toen mijn antwoord volmondig 'ja' was, wist ik dat we ervoor moesten gaan. Al vond ik het wel eng, want ik had geen idee waar we aan begonnen.' Femke: 'Ik heb flink met mijn diagnose geworsteld. Ik vond het oneerlijk. Ik leefde gezond en zorgde goed voor mezelf. Het frustreerde me enorm. Ik voelde me ook schuldig. Door míj waren we nu in de medische molen terechtgekomen.' Roy: 'Femke heb ik nooit iets verweten. Voor mijn gevoel is dit gewoon domme pech geweest. Daar kunnen we beiden niets aan doen. In de vruchtbaarheidskliniek bleek ook hoeveel er met PCOS eigenlijk nog mogelijk is. We konden het zelfs op de natuurlijke wijze proberen als we wilden. Anders zouden we pillen krijgen om Femkes eisprong op te wekken.' Femke: 'Ons eerste bezoek aan de vruchtbaarheidspoli vond ik heel onwerkelijk. De wachtkamer zat verscholen achter een gordijn. Ik besef goed dat dit werd gedaan om privacyredenen, maar het voelde als een zondehoekje. En toen die eerste zin van de gynaecoloog…' Roy: ''Zo, daar zitten jullie dan. In de vruchtbaarheidskliniek.''

Lees ook: 4 dingen die je misschien kunnen helpen om van je PCOS af te komen Femke: 'Als er een cue was om te gaan huilen, dan was die het.' Roy: 'Volgens mij wachtte hij daar ook een beetje op. Hij liet ook echt zo'n stilte vallen. Al had ik juist zoiets van: ik ben hier om naar jóú te luisteren. Vertel jij maar wat we gaan doen.'

Femke: 'De gynaecoloog was optimistisch. We waren allebei jong en verder gezond. Er was geen reden om aan te nemen dat het niet zou lukken. Roys spermakwaliteit werd ter dubbelcheck gecontroleerd. We zaten er nu toch, dus we konden dit net zo goed 'even' uitsluiten, vonden we. Als we toen eens wisten... Enkele dagen voordat we zouden beginnen aan een vijfweekse rondreis door de VS werden we gebeld met de uitslag.' Roy: 'Een sterk verminderde spermakwaliteit, waardoor ICSI als enige optie overbleef. Het was hard, maar simpel: op de natuurlijke manier zwanger worden, zat er voor ons niet in.'

Femke: 'Mijn vader grapte nog: 'Nou, dan hoeven jullie in elk geval geen condooms mee te nemen op reis.'' Roy: 'Ik heb er wel echt verdriet van gehad. Toch sloeg het bij mij ook al snel om in opluchting. Dat klinkt heel gek nu ik het zo hardop zeg, maar zo voelde het wel. Ik was opgelucht dat de druk nu niet alleen bij Femke lag.'

Femke: 'Als ik eerlijk ben, voelde ik me hetzelfde. Verdrietig dat 'nu of nooit' plotsklaps veranderde in 'wellicht nu, maar misschien nooit'. Waar eerst nog veel mogelijk was, bleef er nu slechts één optie over met bar lage slagingskansen. Dat was een klap. Maar er was ook die opluchting. Rationeel gezien heeft natuurlijk nooit iemand 'schuld' als je in een vruchtbaarheidstraject terechtkomt, maar gevoelsmatig werkt dat anders. Het is fijn dat het aan beide kanten rammelt. Dan kunnen we elkaar nooit iets verwijten.' Roy: 'Er is mij weleens gevraagd of ik me 'minder man' voel, omdat ik een verminderde spermakwaliteit heb. Dat is toch iets wat vaak met elkaar wordt geassocieerd: mannelijkheid en sperma. Gelukkig heb ik dit nooit gehad. Als ik de mate van mijn mannelijkheid zou moeten ophangen aan mijn spermakwaliteit, dán zou ik pas reden hebben om te twijfelen.'

Femke: 'Ik heb mezelf ook nooit minder vrouwelijk gevoeld omdat ik verminderd vruchtbaar ben. Hier zijn de tijden ook te veel voor veranderd, vind ik. Het is niet meer het enige levensdoel van de vrouw om kinderen te baren. Ik geloof daarnaast ook dat je een heel mooi en rijk leven kunt hebben zonder kinderen.' Roy: 'Die gedachte maakt me heel verdrietig. Dat we samen geen kinderen zouden kunnen krijgen, bedoel ik. Maar ik ben er ook van overtuigd dat als het toch zo loopt, dat het dan goedkomt. Die gedachte heeft ons er tot dusver doorheen gesleept. We hebben elkaar, dat is het belangrijkste.'

Lees ook: Kim Feenstra: 'We zagen ons embryo via een lopende band eraan komen'

Femke: 'Al neemt dit natuurlijk niet weg dat het traject mentaal, en in mijn geval ook fysiek, veel vraagt. Ik denk dat ik dat wel heb onderschat. Ik weet nog dat ik heel hard riep dat ik het mijn leven niet zou laten overheersen. Toch is dat bijna onmogelijk. De ziekenhuisbezoeken. Hormonen spuiten op vaste tijden. De bijwerkingen van diezelfde hormonen. Het was soms een uitdaging om een plek op mijn buik te vinden waar geen rood puntje of blauwe plek te zien was. En omdat je eierstokken worden vergroot door de eicelrijping mag je ook tijdelijk veel dingen niet meer. Ter afleiding intensief sporten of een rit in de achtbaan zit er niet in. Daar zijn je eierstokken te kwetsbaar voor. En dan natuurlijk het verdriet en de teleurstelling als het weer niet lukt. Het breekt je op. Of je nu wilt of niet.' Roy: 'Ons leven staat gevoelsmatig op pauze. Je plant niet te ver vooruit, omdat dit niet echt kan. We hebben er bijvoorbeeld voor gekozen om onze trouwplannen uit te stellen vanwege het traject, omdat Femke niet – in het beste geval – met zwangerschapskwaaltjes bij het altaar wil staan. Het traject wordt de rode draad in je leven en in je relatie.'

Femke: 'Je verschuift ook steeds meer je grenzen, letterlijk. We zijn onlangs in België gestart met het derde vruchtbaarheidstraject, omdat bepaalde vragen die we hadden hier niet werden beantwoord. Ik had nooit gedacht dat we dat zouden doen. Dat vond ik iets voor fanatiekelingen.' Roy: 'Als je mij in 2018 had verteld dat we naar België zouden gaan, had ik je niet geloofd. Al zijn we niet per se gegaan omdat we denken dat het daar wél gaat slagen, maar omdat we achteraf geen spijt willen hebben dat we er niet alles aan hebben gedaan. Dat er geen vragen onbeantwoord blijven. Nu weet ik dat ik een verminderde spermakwaliteit heb omdat ik drager ben van het taaislijmziekte-gen. Een op de dertig Nederlanders is drager. Bij mannen heeft dit vaak een verminderde spermakwaliteit tot gevolg. Het lost het probleem niet op, maar het antwoord geeft wel rust. Het kan helpen in onze keuze hoelang we het nog blijven proberen.'

Femke: 'Dat is natuurlijk de vraag der vragen. Ik denk niet dat we hier momenteel een vaststaand antwoord op kunnen geven.' Roy: 'Mijn advies aan anderen zou zijn om er open over te zijn. Ik denk echt dat dat ons enorm heeft geholpen in het traject. Het heeft onze familie en vrienden de mogelijkheid gegeven om er voor ons te zijn. Hun steun is voor ons allebei niet alleen waardevol, maar zelfs onmisbaar geweest.'

Femke: 'Het is een kutsituatie waar je in zit. Daar verander je niets aan. Ik zou tegen anderen die hetzelfde meemaken willen zeggen: blijf jezelf regelmatig afvragen wat je kunt doen om het voor jezelf leuker en makkelijker te maken. En vooral ook om de aandacht voor elkaar te houden.' Roy: 'Ik vind dat we tot dusver heel sterk zijn gebleven samen, maar desondanks lijdt je relatie eronder. Wij hebben er bewust voor gekozen om vaker een weekendje weg te gaan, zodat we ons weer even kunnen richten op onszelf. Op onze relatie.'

Femke: 'We doen dit samen en we hebben het nog steeds fijn samen. Die bevestiging is nodig. We zouden niet de eersten zijn die na een traject van jaren tot de ontdekking komen dat we elkaar onderweg zijn verloren.' Roy: 'Het verschil is misschien dat onze kinderwens niet onze grootste prioriteit is. Wíj zijn elkaars prioriteit. We hebben geen idee waar dit traject ons gaat brengen en dat is oké. Zolang we elkaar maar op één zetten.'

Femke Kamps (28) en Roy van Schijndel (28) begonnen in juni 2018 aan het ICSI-traject. Ze zijn bezig aan het derde traject en hebben drie (mislukte) terugplaatsingen en een miskraam achter de rug.