De wc in mijn studentenhuis hing vol tegeltjes met oud-Hollandse wijsheden en pal in het midden prijkte: spreken is zilver, zwijgen is goud. Zittend op de pot vond ik het toen al een raar gezegde en dat vind ik nog steeds. Bij deze woorden zie ik een houten eettafel voor me in een slecht verlichte keuken, een gezelschap dat zwijgend de maaltijd nuttigt. Een soort De aardappeleters van Van Gogh. Gezinsleden of vrienden die allemaal hun problemen en dilemma's hebben, maar er niet met elkaar over praten. 

Ik denk juist: spreken is goud. Zwijgzaamheid lijkt mij helemaal geen gezonde eigenschap. Zeker niet als het gaat om waar je mee zit. Déél die emoties, belevenissen en gedachten, hoe dom of raar ze ook lijken. Sterker nog: hoe dommer en raarder het lijkt, datgene wat er in je omgaat, hoe meer je het moet delen. Want als je het allemaal voor je houdt uit schaamte, dan vreet het je op vanbinnen. Hoe meer ik baal van een actie van mezelf, hoe positiever het effect als ik hem opbiecht aan iemand. 

Lees ook: Dave & Donny Roelvink over moeilijke tijd in &C’s augustusnummer: 'Ik wilde hem laten voelen wat hij aanrichtte'

Zoals die keer dat ik iets te veel had gedronken op de kerstborrel van een opdrachtgever en de hoofdredacteur bekende dat ik weleens een erotische droom over hem had gehad, maar dat ik verder écht niet op hem viel, of zo. De volgende ochtend stond het schaamrood me op de kaken bij de herinnering en wilde ik het liefst nooit meer naar die redactie (en eeuwig in bed blijven). Maar toen ik met een – vijfde – kop koffie mijn beste vriendin belde om het in geuren en kleuren aan haar te vertellen, voelde ik me al snel beter. Omdat ze me verzekerde dat het het einde van de wereld niet was en me vervolgens entertainde met al haar dronken blunders. 

Gooi het eruit, vind ik, want dan geef je anderen de kans je gerust te stellen: na regen komt zonneschijn. Het komt goed, jij bent oké. En blijf er al helemaal niet in je eentje mee rondlopen als het echt een Groot Geheim is. Iets waar je je voor schaamt en waarvan je denkt dat er niets erger is dan dat. Tegelijkertijd: wie kun je daarmee vertrouwen? Hoe maak je de inschatting dat degene bij wie je die kwetsbare lading dumpt, je er niet om zal veroordelen? Want als dat gebeurt, voel je je alleen maar rotter. En denk je: had ik maar mijn mond gehouden.

Lijden onder geheimen Spreken is zeker goud, bevestigt psycholoog Edith ter Hoeven, als het gaat om praten over wat er in je omgaat. 'Met name het delen van geheimen kan fijn zijn. Alles wat je meedraagt, qua geheimen, dilemma's en verwarring, doet iets met je. Als dat er allemaal mag zijn, door het te vertellen aan een ander, dan word je weer één geheel. Dat is prettig.' Ik snap wat Ter Hoeven bedoelt. De gekke gedachten, luchtbellen in je hoofd, onzekerheden en angsten... als je die samen met een ander op een nette rij zet door ze te uiten, dan lucht dat op. Vooral als het om minder leuke dingen gaat. 

Mijn vriendin Rosalita formuleert het altijd mooi: 'Zonder de rauwe kant leef je niet samen, maar alleen naast elkaar.' Ik zie ook een parallel met een trend op socials: je 'shit' op straat gooien. In een eerder &C-interview vertelde TikTok-ondernemer Britt Messing dat jongeren op social media steeds meer hun worstelingen laten zien. Messing: 'Het is populair om échte dingen te laten zien, de rauwe werkelijkheid. Dat je soms helemaal niet zo gelukkig bent bijvoorbeeld. Zo was het onlangs een trend op TikTok om in slides te benoemen waar je mee worstelt.' Dat is nou precies de meerwaarde van je leven delen met anderen, denk ik, ook in real life: je onzekerheden eruit gooien. Vertellen wat je verkloot hebt of waar je niet trots op bent. Zoals het onderste spreuketegeltje op mijn studententoilet zei: eerlijkheid duurt het langst. En niet alleen omdat anderen dan zien dat niemand perfect is. Je profiteert vooral zelf van het bespreken van de minder leuke dingen in je leven.

Lees ook: Elke maand weer kruip ik over de vloer van de pijn en lig ik te janken om saus

Toen ik een paar jaar geleden tegen overspannenheid aan zat, vond ik mezelf soms helemaal geen leuke moeder. Ik voel nog een steek in mijn hart als ik denk aan hoe ik soms uit kon vallen tegen mijn arme kind. Wat het meest werkt tegen mijn schuldgevoel daarover, is erover praten met mijn man. Die me vertelt dat het misschien geen schoonheidsprijs verdient, maar dat ik verder echt een heel lieve moeder ben en onze dochter er allang overheen is. En dat hij van me houdt, met alles wat bij mij hoort. Psycholoog Ter Hoeven: 'We hebben nou eenmaal een ongelooflijke levensbehoefte om gekend te worden. In al onze diepste zielenroerselen. En dat kan alleen maar als je jezelf toont. Als je ook echt laat zien waar je mee zit, waar je over droomt, waar je je voor schaamt. Onder geheimen kun je erg lijden. Voor lichaam en geest is het belangrijk dat je jezelf onthult. Durf iets aan te kaarten waarvan je de overtuiging hebt dat het niet gezien mag worden. Ik zie in mijn praktijk hoe dat oplucht en de druk verlicht bij mensen.'

Too much information Dat het nuttig en gezond is om wat je bezighoudt te vertellen aan dierbaren, snap ik. Maar álles? Ik merk dat ik daar weerstand tegen voel, om verschillende redenen. Zo zijn er nogal wat onderwerpen waar ik mijn man niet mee verveel. Want sommige dingen vind ik mega-interessant – hoe irritant die ene moeder zich in de appgroep manifesteert bijvoorbeeld –, terwijl hij er totaal niet door geboeid kan worden. Moet ik daar tegen hem over ventileren terwijl ik meteen al aan zijn blik zie dat hij nog liever een naaktslak doorslikt (nooit doen trouwens, kun je aan doodgaan las ik laatst) dan hier lang over praten? Niet per se, vindt Ter Hoeven. Maar als je bepaalde onderwerpen niet met je partner bespreekt, is het volgens haar wel goed om je af te vragen of je partner daardoor een 'essentieel stukje' mist van jou.

Want waar ligt eigenlijk de grens van je hart luchten? Zijn sommige dingen niet gewoon TMI (too much information)? Dat lees je in &C's augustusnummer 'Grote Geheimen' dat nú in de winkels ligt, of haal 'm hier:

In de coverstory lees je trouwens ook nog een paar bizarre anonieme geheimen van mensen, zoals deze:

'Mijn man denkt dat ik veel last heb van constipatie. Heb ik niet. Ik vind het gewoon heerlijk om rustig op het toilet te zitten en naar de fluitende vogeltjes buiten te luisteren. Puur geluk.'

'Toen onze vrienden gingen trouwen in Thailand, wisten we zeker dat we uitgenodigd zouden worden. We boekten vluchten en een hotel. Later bleek dat alleen directe familie was uitgenodigd. Dus we hebben vier dagen lang in dat resort doorgebracht terwijl we ons voor hen verstopten. Ze weten nog steeds niet dat wij er ook waren.'

'Ik woon vlak bij een hospice. Als ik naar huis rij, voer ik altijd dat adres op mijn navigatie in. Als ik dan betrapt word op te hard rijden, zeg ik dat ik onderweg ben naar een stervend familielid.'