Sanne heeft een spijsverteringsziekte en maakte daar een docu over: 'Al jong leerde ik: dit hang je als vrouw niet aan de grote klok'

Sanne is journalist, presentator, filmmaker én dus een jonge vrouw met PDS. Dat laatste ontdekte ze rond haar veertiende, waarna ze al vrij snel doorkreeg wat voor taboe er rust op spijsverteringsziekten en vooral de gevolgen daarvan. Sanne: 'Hockey, een omafiets en een cowboysbag, dat is cool op die leeftijd. Over je stoelgangproblemen praten, is dat niet. Ik was lid van een Hyves-pagina met de naam 'Mooie Meisjes Poepen Niet'. Ik leerde al heel snel: dit hang je niet aan de grote klok.' Meer openheid Pas als ze ouder wordt en er opener over gaat praten - deels omdat ze haar puberjaren achter zich laat en minder onzeker wordt en deels omdat ze er niet meer onderuit kan - doen de vrouwen om haar heen dat ook en hoort ze hoeveel anderen ook kampen met PDS, de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa of 'gewoon' met verstopping en diarree. 'Dat is de aanleiding geweest voor de film. Als jonge vrouw groeien we op met een bepaald ideaalbeeld van hoe we moeten zijn. Ambitieus, maar tegelijkertijd bescheiden. Lief, maar niet té lief, ook weer niet te gehaaid. We moeten knap zijn, lekker ruiken, een mooie glimlach hebben en bij voorkeur slank zijn. En nee, we praten niet open over poep. Terwijl: waarom mag dat niet? Het hoeft van mij niet heel vies te worden, je hoeft het heus niet op te eten, maar waarom kunnen we niet gewoon open over onze stoelgang zijn?'

Het belang daarvan wordt al snel duidelijk als we Sanne vragen naar 'het moment dat ze nooit meer zal vergeten' rondom haar PDS, iets wat ze andere vrouwen ook vraagt in de serie. 'Dat was middenin de coronatijd. Mijn broertje ging verhuizen en mijn moeder en ik hielpen mee. Ik had iets gegeten en ging vervolgens mee verf halen bij de Praxis, maar werd daar plots heel ziek. Soms kun je het dan nog een halfuur uitzingen, soms moet je metéén naar het toilet. Dat laatste was nu het geval. Ik vroeg aan de mensen achter de kassa of ik even gebruik mocht maken van de wc, maar dat mocht - mede door corona - niet. Ik weet nog goed hoe boos mijn moeder was, 'dat kind is doodziek!', maar het hielp helaas niet. Zoiets is eigenlijk gewoon mensonterend.' Het zorgt ervoor dat Sanne lange tijd dingen gaat ontwijken. Zo durft ze niet meer met de trein of in de auto te stappen bij haar rij-instructeur, uit angst dat ze daar ineens ziek wordt. 'Maar op een gegeven moment besefte ik: die aanvallen komen toch wel, daar ga ik niets aan kunnen veranderen. Wat ik wel kan veranderen, is de schaamte die ik er omheen voel. Als ik daar overheen stap, kan ik het leven leven dat ik wil leven.' Een jong en vrouwelijk gezicht De andere reden waarom Sanne deze documentaire heeft gemaakt, is om spijsverteringsziekten een jong en vrouwelijk gezicht te geven. 'Ik weet nog goed dat de huisarts de term PDS liet vallen en ik thuis begon te googlen. Ik zag alleen maar oudere vrouwen met kinderen die hun huis niet meer uit kwamen. Dit heb ik niet, dacht ik. Ik zocht iets om me mee te kunnen identificeren, maar ik kon het niet vinden. Daarom wilde ik iets maken voor vrouwen die nu zo’n diagnose krijgen. De PDS-diagnose, maar ook de zwaardere diagnoses zoals de ziekte van Crohn of een stoma. In de drie afleveringen komen dan ook verschillende vrouwen voorbij, met verschillende ziektebeelden en verschillende verhalen. 'De een is musicalster, de ander is kunstenares, maar een ding hebben ze gemeen: ze zijn allemaal inspirerend. Ja, ze hebben een spijsverteringsziekte, maar daarnaast zijn ze ambitieus, knap en nog zoveel meer. De documentaire is ook een ode aan hen geworden en een ode aan de vrouw.' Veel meer dan enkel buikpijn Iets anders dat de vrouwen in de serie gemeen hebben, is dat ze te maken krijgen met misvattingen. Dat een spijsverteringsziekte vooral buikpijn betreft, bijvoorbeeld. Sanne: 'Zeggen dat je buikpijn hebt klinkt nou eenmaal chiquer dan zeggen dat je een diarree-aanval hebt, maar het is veel meer dan dat. Als je colitis of Crohn hebt, heb je ook te maken met opvlammingen. Het ene moment is de ziekte rustig, het andere moment laait het weer helemaal op, wat het heel moeilijk maakt om je leven te leiden. Je kunt niet zomaar een vakantie boeken of een nieuwe baan aannemen omdat je niet weet hoe je eraan toe bent, en dan slaat eventuele stress om zoiets vaak ook nog eens op je darmen. Ook kan zo'n ziekte je zelfbeeld en zelfliefde enorm beïnvloeden, wat je bij Zoë in aflevering 2 heel kwetsbaar terugziet.' Een shitload aan reacties Toch roept de documentaire een vraag op. Dát er een taboe is is duidelijk, maar in hoeverre is dat te merken aan concrete reacties van anderen en in hoeverre zit het in ons eigen hoofd? Sanne: 'Dat is een goede vraag. Nadat de film uit was, dacht ik: ik heb het groter gemaakt dan het is. Ik kreeg vooral lovende reacties en begon mezelf af te vragen wat nou zo moeilijk was aan die openheid. Toen werd het opgepikt door NOS Stories, met een hele brede doelgroep. Daar kréég ik me toch een shitload - leuke woordspeling - aan reacties.  Van jonge jongens die 'bedankt, nu kan ik nooit meer normaal naar een vrouw kijken' tot andere vrouwen die zich bij het mannenkamp voegde en ook vonden dat dit iets is waar je niet over praat.  Dan breekt een vrouw een keer een lans voor anderen, ga je haar alsnog afvallen. Tegelijkertijd was het de allerfijnste bevestiging: deze film ís nodig.'  Wat wij tegen al die kritische mensen te zeggen hebben? Kíjk de documentaire eerst eens. Niet alleen om het woord 'poep' makkelijker uit je strot te krijgen, ook omdat het over meer dan alleen spijsverteringsziekten gaat. 'Eigenlijk gaat het over schaamte,' aldus Sanne. 'We dragen allemaal een innerlijk kind in ons mee, met angsten en onzekerheden. Deze film is een coming-of-age verhaal geworden waarin ik als jonge vrouw dat kind in me uitleg dat dat oké is en dat je heus niet perfect hoeft te zijn. Niemand anders kan je bevrijden van schaamte, alleen jijzelf. Voor mij persoonlijk heeft de film daar in ieder geval voor gezorgd.' Glimlachend: 'Ik heb - letterlijk en figuurlijk - schijt gekregen.'

Alledrie de afleveringen van Mooie Meisjes Poepen Niet kijk je dus via &C's Youtube-kanaal. Wil je meer informatie over darmaandoeningen of de Maag Lever Darm Stichting willen steunen? Hun website vind je hier. Wil je Sanne volgen? Dan moet je hier zijn. Dit is een samenwerking met de Maag Lever Darm Stichting.