Maaike vindt zichzelf intens lelijk: 'Ik geef mijn uiterlijk een 4'

Maaike (33): 'Spiegels, ramen, computerschermen en zelfs glimmende koffiemachines, ik heb ze maandenlang vermeden. Elk spiegelend object was een no-go, want stel je voor dat ik mezelf zou zien. Dat vond ik vreselijk. Ik vond mezelf zó lelijk en hechtte daar zó veel waarde aan, dat ik er intens depressief van werd. Ik had geen ruimte voor andere dingen, en kon niet zien hoe leuk mijn leven eigenlijk was.

Lees ook: Tinette kapte met het geloof: 'Gods woord prediken, is dit het dan?'

Achteraf gezien begon het al rond mijn twaalfde. Ik had heftige acne en was daar behoorlijk onzeker over. Maar ach, welke puber is dat nou niet? Soms nam de onzekerheid toe, soms ebde die weer wat weg. Thuis lag er eigenlijk nooit echt een focus op uiterlijk. Ja, mijn moeder ging met me naar de schoonheidsspecialist om me te helpen bij die acne, maar ik ben niet opgevoed in een huishouden waar uiterlijk enorm belangrijk werd gevonden. Rond mijn zestiende veranderde de focus op mijn huid in een focus op mijn lichaam. Ook heel typisch voor die leeftijd, dus ook dat viel niemand op. Maar de manier waarop ik ermee omging was wel vele malen heftiger dan bij andere pubers. Situaties waarin ik maar weinig kleding kon dragen – zoals in het zwembad – ging ik uit de weg. Op het strand droeg ik een lange broek en als vrienden op een zonnige zomerdag vroegen of ik mee ging zwemmen, verzon ik een smoesje. Ik vond het prima om daar allemaal niet bij te zijn, dus ik had zelf ook niet het idee dat er iets mis was.

Inmiddels weet ik dat ik body dysmorphic disorder (BDD) heb. Een stoornis waarbij je een onnatuurlijke focus op je uiterlijk hebt en je veel waarde aan je uiterlijk hecht. Het wordt ook wel 'ingebeelde lelijkheid' genoemd, maar ik ben niet zo'n fan van die term omdat ik denk dat we juist af moeten van de verdeling tussen lelijk en niet lelijk. Het heeft te maken met een vertekend zelfbeeld, de waarde die je daaraan hangt en vooral ook die anderen daaraan volgens jou hangen. Als ik naar een sollicitatiegesprek ga, maak ik me drukker om wat ze vinden van mijn uiterlijk dan om wat ik zeg. Omdat je er zelf niet tevreden mee bent, denk je dat anderen je daar ook op afrekenen.'

Word ik kaal?De diagnose BDD kreeg ik drie jaar geleden. Zes maanden na mijn zwangerschap had ik last van haaruitval. Het was maar een klein plekje op mijn hoofd, niet groter dan een postzegel, maar mijn angst werd meteen getriggerd: wat gebeurt er nu? Word ik kaal? Kan iedereen dit zien? Zoals eerder de focus lag op mijn huid en lichaam, sloeg de focus nu om naar mijn haar. En in tegenstelling tot mijn lichaam kon ik dat niet verbergen of ontlopen, dus groeide de angst nog meer. Artsen, kappers, haarinstituten, iedereen zei dat haaruitval na een zwangerschap heel normaal is, dat ze me niet konden helpen, maar vooral ook dat ik me niet druk hoefde te maken en je er heus niks van zag. Het kwam niet bij me binnen. Ook niet als mijn man, familie of vrienden het zeiden. Voor mijn gevoel zag iedereen het aan me én veroordeelden ze me er ook nog eens om. Het nam mijn hele leven over. Ik vermeed alles wat spiegelde en raakte in paniek zodra er een camera in de buurt kwam.

Lees ook: Roxanne zit op OnlyFans: 'Ik sloeg door en verwaarloosde mijn gezin'

Sociale situaties ging ik juist weer niet uit de weg, want ik wilde niet dat de buitenwereld zag hoe erg ik er écht mee zat. Ook op dat vlak was ik onzeker: stel je voor dat mensen zouden merken dat ik me zo ongelukkig en depressief voel, dan vinden ze me zeker niet meer leuk. Op mijn werk merkten ze er niets van. Ik hield me de hele dag groot, dodelijk vermoeiend. Thuis viel het masker af en stortte ik iedere avond weer in. Tot ik het dieptepunt bereikte. Het was de zoveelste avond dat ik na mijn werk als een zombie op de bank zat. Ik was intens boos en verdrietig tegelijk. Ik heb een leuk huis, een leuke baan, een geweldige dochter en een heel lieve man, waarom maak ik me dan zo verschrikkelijk druk om mijn uiterlijk? Wat boeit dat? Waarom kan ik dat niet uitzetten? Wat is er mis met mij? Ik had het gevoel dat niemand mij kon helpen. Ik keek mijn man aan en zei: 'Als het zo nog een avond moet, hoeft het van mij niet meer.''

Na therapie gaat het gelukkig beter met Maaike, maar haar uiterlijk geeft ze nog steeds een 4. 'Dat verandert denk ik nooit meer. Ik ben en blijf gewoon niet blij met mijn uiterlijk.' Het grote verschil met de periode voor therapie is dat ze er nu vrede mee heeft. Hoe dat kan? Dat lees je in het hele interview, nu in &C's augustusnummer 'Sex is in the air' dat nu in de winkels ligt. Of bestel 'm via &C Webshop.