Hey Cito, kan het ook wat minder?

Weet je nog hoe het vroeger ging? Een toets in groep 8 en daarbij mochten we zoveel mogelijk snoep eten als we wilden. Want de stress moest gecompenseerd worden met suiker. Uiteraard. Nou, die tijd is niet meer.

Ik sta op een festival bij de Vergulde Eenhoorn in Amsterdam. Mijn vriendin Jutta staat naast me. Ik drink een tonic en we roken samen een weekendsigaretje.

'Hoe gaat het met je kleine?' vraag ik.

'Niet best. Ze heeft faalangst door alle toetsen gekregen.'

Ik kijk flabbergasted. 'Ze zit toch pas in groep 3?'

'Jep. Dan begint het.'

Een snelle zoekopdracht op het internet laat zien dat ze niet de enige is. Er is sprake van een toetscultuur op basisscholen. Cito verkoopt – bij dat woord gaan de alarmbellen bij mij sowieso al af – het 'leerlingvolgsysteem' aan de basisscholen. Een systeem dat de progressie van leerlingen moet volgen ten opzichte van elkaar. Wat logischerwijs leidt tot extreme prestatiedruk.

Volgens het onderzoek Toeststress van de KRO- NCRV veroorzaakt de focus op de toetsscores stress bij kinderen. 89 procent van de leerkrachten ziet leerlingen onder spanning staan. 'Bleke snoetjes, slechter eten en slapen.' Zelfs black outs worden genoemd. Een leraar noemt het blanco zoals het is: kindermishandeling.

Cairo gaat na de zomervakantie naar groep drie. Ik heb gezegd: 'Leuk dan leer je lezen!' niet 'Leuk dan kom je in in een dictatuur van Cito-toetsen terecht.' We zijn allemaal hysterisch het suiker bij onze kinderen aan het weghouden. Het is bananenbrood en een fruithapje wat de klok slaat op school, maar is deze stress niet veel erger?

Ex Minister Wiersma ik kijk naar u. U wilde namelijk de druk nog meer opvoeren en onaangekondigde inspecties uitvoeren op de basisscholen. Een onwetmatige inmenging van de inspectie die daar gelukkig niet mee akkoord ging. Waarom? Politiek gewin? Zolang de eindscores maar zouden verbeteren onder uw bewind? Het is hopen dat een volgend kabinet een nieuwe kant op gaat varen.

Dit zijn onze kleintjes. Je weet wel, de kinderen wiens ogen oplichten bij het vinden van een mooie steen op het schoolplein. Ik pleit dat we ze uit deze Hunger Games van toetsen halen. Dat we onze scholen verlossen van de constante druk om meer te monitoren voor betere resultaten. Want het kan anders. Het best presterende onderwijsland Finland laat dat zien. Geen toetsen en je zit op de basisschool tot je zestiende. Weg met de hokjes, terug naar de vrijheid.