
Oh Baby!
Als ik mijn baby maar niks aandoe: Fleur kreeg perinatale OCD

Gepubliceerd op
27 augustus 2023 om 13:00
Bron / Fotografie
fotografie Tom ten Seldam
Gepubliceerd op
27 augustus 2023 om 13:00
Bron / Fotografie
fotografie Tom ten Seldam
Googelen of je iets wel of niet kunt eten als je zwanger bent: doen we allemaal. Checken of je baby nog ademt: heel normaal. Maar met perinatale OCD uit de bezorgdheid zich in dwang. Angstdoula en journalist Fleur Leijen weet er alles van.
Augustus 2018. Ik luister naar het ademen van de baby die naast mij in bed ligt. Mijn dochter. Vier dagen oud. Ik kijk naar haar, zoals zo vaak de afgelopen dagen. Opeens zie ik in een flits hoe ze gestoken wordt door een wesp en een allergische reactie krijgt. 'Niet jezelf gek laten maken,' zeg ik tegen mezelf. 'Dit is niet echt.' Maar mijn hoofd laat zich niet sussen en bedenkt een nieuw scenario: als ik met mijn dochter de trap afloop, zie ik voor me hoe we samen van boven naar beneden vallen.
Om bang van te worden Vanaf dat moment blijkt elke plek in huis een trigger voor angstaanjagende gedachten. Wanneer ik met mijn dochter door haar kamer heen en weer loop, probeer ik met mijn geneurie de vreselijke gedachte te overstemmen dat ik haar zó uit het raam kan hangen en kan laten vallen. Sta ik in de keuken, dan zie ik steeds voor me hoe ik in een vlaag van verstandsverbijstering mijn kind in de oven doe en wegloop. Langzaam begin ik te denken dat ik gek word. Dat ik mijn baby elk moment iets kan aandoen. Dat ik een slechte moeder ben – ik zou dit anders toch niet denken? Ik word zo bang van mijn gedachten, dat ik het liefst op mijn slaapkamer blijf zitten. Zonder baby.
Twee maanden na de bevalling ga ik in therapie. Niet voor een post-partumdepressie, niet voor een post-partumpsychose, maar voor, blijkt, perinatale OCD: dwangklachten rond de geboorte van een baby. Nu, vijf jaar later, leg ik mijn verhaal voor aan Menno Oosterhoff, psychiater en zelf dwangpatiënt. 'OCD, obsessive-compulsive disorder, bestaat uit twee dingen: obsessies, dingen die voor extreme onrust zorgen, en compulsies: handelingen die je uitvoert om die onrust te herstellen,' vertelt hij. 'Bij perinatale OCD gebeurt dit rond de geboorte van je baby. Al kun je in deze periode ook dwang hebben die je al had. Eén op de veertig vrouwen heeft er last van. Er zijn ook mannen die het hebben, hoeveel is onbekend.'
En wéér schoonmaken In een folder die Oosterhoff maakte over perinatale OCD, staan legio voorbeelden van hoe de aandoening zich kan uiten. Obsessies kunnen er zijn in de vorm van nare voorstellingen, zoals ik die had, maar kunnen ook bestaan uit extreme bezorgdheid dat je baby iets overkomt, al dan niet door jouw schuld. Je bent bijvoorbeeld bang dat je baby stikt, besmet raakt of overlijdt aan de wiegendood. Om de onrust die je hierover voelt weg te krijgen, voer je fysieke of mentale handelingen uit. Fysiek kun je denken aan het overmatig schoonmaken of uitkoken van speentjes, of continu checken of je baby nog ademt. Bij mentale compulsies bestrijd je de onrust die de obsessies veroorzaken in je hoofd. Je checkt voortdurend of wat je denkt, wel klopt. Of je doet uit angst juist iets niet, wat we vermijding noemen. Je gaat dan bijvoorbeeld uit de weg om alleen te zijn met je kind of voor hem of haar te zorgen.
Meer lezen? Dat kan in &C's Oh Baby! special, die nu verkrijgbaar is. Vermoed je dat je perinatale OCD hebt? Je huisarts kan je verwijzen naar de POP-poli of een therapeut die gespecialiseerd is in angst en dwang. Meer informatie over perinatale OCD vind je op www.ocdnet.nl.
Shop &C's Oh Baby('s) hier!
delen

Redactie
@andcgramDe &C-redactie bestaat uit enkel vrouwen en iedereen verzamelt wel iets: katten, memes of dates bijvoorbeeld. Ze werken vanuit een pastelroze kantoor, slurpen koffie alsof er levens vanaf hangen en verruilen het diner graag voor een snackbox van de lokale friettent. Wie niet eigenlijk.