Kappen nou: waarom je als single niet continu gekoppeld wil worden

Het is nog poepiepril, maar ik heb dus een nieuwe relatie. Na veel geswipe en gedate, stond-ie daar opeens, pats-boem, gewoon in het park. Op de verjaardagsborrel van een gemeenschappelijke vriend. Na drie blikjes bier stapte ik op hem af en na wat geflirt en gezoen vroeg ik hem op date. Niet omdat ik op zoek was naar een relatie. Integendeel: ik vond het wel lekker zo alleen. Iets wat veel mensen in mijn omgeving niet begrepen. Vooral familieleden van de oude stempel konden het niet laten: 'Heb je nou al een vriend?' Maar ook bij generatiegenoten merkte ik dat single-zijn vaak als een tussenfase wordt gezien. Zo werd ik te pas en te onpas gekoppeld aan mensen. 'Maar Kim, jij bent zo leuk, is Pietje niet iets voor jou? Die is ook single!' Of: 'Je valt toch op blond? Jantje is blond, én single. Misschien moeten jullie eens daten, zal ik jullie koppelen?'

Lees ook: Ja, ook jij geeft kutcadeaus (maar met deze tips voorkom je dat)Als klap op de vuurpijl werd ik zelfs een keer tegen iemand in de kroeg aangeduwd. 'Jullie zijn écht een match!' I know, totaal krankzinnig. Iemand uit de lhbtiq+-groep zal het ook vast honderd miljoen keer per dag horen: 'Henk is ook homo... misschien iets voor jou?'

Het is vast lief bedoeld, echt. Maar als ik er goed over nadenk, heeft dat gekoppel ook iets lulligs. Ga maar na: in feite word je gekoppeld door 'vrienden' die niet kijken naar je karakter of je interesses, maar naar uiterlijkheden of status. Vrijgezel + vrijgezel = relatie, zoiets. Maar zo simpel is dat (nee, hè hè) niet. Om nog maar te zwijgen over het onderliggende rotgevoel dat de single in kwestie misschien wel heeft. Of je nu oké bent met je vrijgezellenbestaan of niet, je kunt je door bemoeienis van buitenaf erg mislukt, ongewild en onbegrepen voelen. Zelfs als je als single aangeeft een relatie te willen, is dat voor jouw omgeving nog geen vrijbrief om je aan Jan en alleman (of -vrouw) te koppelen.

BoemerangsinglesDemografen voorspellen het: rond 2050 is de helft van alle Nederlanders alleenstaand. Dan zijn er net zo veel singles als mensen in een relatie in Nederland. Volgens de laatste cijfers van het CBS stijgt het aantal eenpersoonshuishoudens explosief. In 1947 bestond vijf procent van de huishoudens uit één persoon, nu is dat 22 procent. Tot 2047 komen daar nog eens zeshonderdduizend mensen bij. Kortom: dan zullen er meer singles dan ooit zijn. Hoogleraar sociale demografie Jan Latten heeft een woord voor deze nieuwe soort vrijgezellen: boemerangsingles. Ze zijn economisch onafhankelijk, dopten na hun opleiding al hun eigen boontjes en hebben een breed sociaal netwerk. Ze vinden dat een relatie je leven leuker moet maken. Zo niet, dan zijn ze liever vrijgezel.

Marle (26) is zo'n boemerangsingle: 'Ik heb nog nooit een relatie gehad. Mensen vragen weleens waar dat aan ligt. Alsof ik iets fout doe. Alsof een partner vinden een levensdoel is en ik de boot heb gemist. Vervolgens roepen ze een paar namen van vrijgezelle mensen, 'of ik niet met diegene op date moet,' maar op zulke opmerkingen zit ik eigenlijk niet te wachten. Het voelt een beetje alsof ik het niet zelf kan. Maar ik ben gewoon kritisch. Ik zie genoeg mensen die van de ene naar de andere relatie hoppen. Ik denk omdat ze bang zijn om alleen te zijn. Ik vind dat een relatie echt een toevoeging moet zijn op je leuke leven. Anders blijf ik liever alleen en focus ik me liever op vriendschappen. Bovendien vind ik het singleleven fantastisch.Het is heerlijk om alles alleen te doen. Ik heb geen gedeelde agenda en hoef aan niemand verantwoording af te leggen. Sommige mensen vinden me alsnog zielig als ik dingen alleen doe. En in sommige situaties ís single zijn ook vervelend. De hele maatschappij is ingericht op setjes: uitnodigingen van feestjes waar je een plus-één – je partner – kunt meenemen, tweepersoonsbedden, loveseats in de bioscopen, vakantie-aanbiedingen voor twee personen, noem maar op. Tijdens corona en de lockdown voelde het soms ook eenzamer.'

Ondanks de voordelen is Marle – al dan niet onbewust – toch op zoek naar een relatie. 'Het is een continue strijd. Ik vind het singleleven fantastisch en ben liever single dan dat ik in een relatie zit die me niet gelukkig maakt. Maar ik ben ook bang dat er een einde aan deze fase komt. Als al mijn vrienden gaan samenwonen en kinderen krijgen, hebben ze minder tijd voor mij. Daarbij heb ik de angst ongewenst kinderloos te zijn. Een kind krijgen zou ik het liefst met een partner willen. Die druk om een relatie te vinden vind ik vervelend. Daar zouden we wat meer met elkaar over mogen praten. Er met z'n allen wat transparanter in zijn.'

Geen garantieHoewel het aantal singles in Nederland dus explosief stijgt, verandert de maatschappelijke norm nog niet lekker mee: een liefdesrelatie lijkt nog altijd het ultieme levensdoel. En vrijgezel zijn? Dat is iets tweederangs. Dat koppelen heeft dus ook iets denigrerends, vind ik. Zo van: jij hebt nog geen relatie, laat ik (die er wél een heeft, of-ie nou leuk is of niet) je helpen. Maar waarom? Journalist en schrijver Noor Spanjer schreef over de koppelkwestie en de liefde in haar boek Dertig dates cadeau. Als ze vlak voor haar dertigste weer vrijgezel wordt, vraagt ze geen cadeaus, maar dates. Haar vrienden mogen haar voor één keer blind koppelen. In haar boek schrijft ze over haar dates, ervaringen en beantwoordt ze ook vragen als: hoe erg is het eigenlijk om alleen te zijn en waarom ziet haar omgeving haar het liefst zo snel mogelijk weer 'aan de man'?

Lees ook: Chantal Janzen: 'Ik vind het lastig als fans cadeaus geven'Zelf betrapte ze zich trouwens ook op die gedachte. Ze raakte soms zelfs in de stress omdat ze geen partner had. Volgens haar komt dat omdat we de liefde heel belangrijk maken: 'De status van ons liefdesleven is een groot onderdeel van wie we zijn geworden. Het is deel van onze identiteit. Maar het is niet zo dat een relatie de gouden formule is voor een leven zonder eenzaamheid. Als single voel ik me net zo goed geliefd.' Bovendien biedt een relatie volgens haar geen garantie op een soepel en zorgeloos leven. Die loze belofte – dat je 'af' bent met een partner en dat het leven met z'n tweeën garant staat voor een gelukkig bestaan – krijgt een alleenstaande vrouw helaas wel vaak te horen. 'Het lijkt een groter doel waar we allemaal naar moeten streven: het krijgen en behouden van een relatie.'

Hoogleraar Latten: 'Het is goed bedoeld, dat koppelen. Als vriend wil je je vrijgezelle vriend simpelweg nog gelukkiger zien. Je gunt hem/haar/hen óók een 'soepel en zorgeloos leven' met partner. Oók die leuke relatie. Maar in the end werkt het koppelen vaak alleen maar averechts: de date komt er meestal toch nooit van. Het enige wat je teweegbrengt is dat singles zich gaan storen aan het feit dat anderen hun liefdesleven blijkbaar belangrijker vinden dan zijzelf. Of dat ze gaan twijfelen aan zichzelf of hun situatie. En dat is natuurlijk het laatste wat je wil als vriend.'

Helemaal zelfDat we maar al te lekker gaan op koppelen, bewijzen programma's als First Dates, waarin mensen blind worden gekoppeld en op date gaan, en Married At First Sight, waarin singles door wetenschappelijk onderzoek met elkaar worden gematcht en meteen met elkaar trouwen, wel. Verschil is alleen dat mensen zich hier meestal zelf voor opgeven en dus zélf behoefte hebben aan een blind date (of blind huwelijk) en zin hebben in een serieuze relatie. Daar, kortom, klaar voor zijn. Niet dat ik er per se 'klaar' voor was trouwens. Voor een serieuze relatie. Maar ja. Wanneer ben je dat eigenlijk wel? Die man in het park? Dievond ik een vrolijke verschijning. Geïnteresseerd. Er was een klik. Gewoon: leuk. Dat we na twee maanden een tweedehands Ford Focus van vijfhonderd euro kochten, op de bonnefooi naar Italië reden en pas zes weken later terugkeerden, had ik ook niet ingecalculeerd. Maar het was geweldig. En het leuke? Dat hebben we helemaal zelf gedaan. Geen Tinder, geen gekoppel, helemaal niks.

Meer lezen? Het decembernummer van &C 'Pak maar uit' ligt nu in de winkels, of bestel 'm in &C Webshop.