Bang voor de blauwe brief: waarom schieten we er zo van in de paniek?

We moeten het even hebben over de belastingdienst. In het bijzonder: de blauwe brief. Wie nu al wil afhaken of in de rode vlekken schiet: geen paniek. Ik zou hier de gebraden haan kunnen uithangen en zeggen dat ik alles netjes op orde heb, maar het tegenovergestelde is waar. Op moment van schrijven liggen er vier ongeopende blauwe brieven op mijn bureau. Weggemoffeld onder notitieblokken en ander schrijfgerei. Ik ben een ster in het negeren van de blauwe brief. Hup, in het laatje, snel in een kast, ongeopend bij het oudpapier – mijn struisvogelpolitiek is real. Noem het onverantwoord, noem het dom, maar ik wil gewoon niet weten wat erin staat. Krijg al paniek bij het idee dat ze iets van me moeten. Die enge mannetjes van de belastingdienst. Gelukkig heb ik een boekhouder (Margje, als je dit leest, you're awesome) die elk kwartaal weer mijn tig vragen beantwoordt, m'n bonnen telt en m'n zaken regelt. Ik weet het, ik doe alsof ik tonnen omzet draai en niet gewoon een simpel zzp-zaakje heb, maar goed, zonder Margje was ik dus nog verder van huis.

Lees ook: Leven als een baas: hoe leuk is het eigenlijk om zzp'er te zijn?

Het is niet dat ik mijn geldzaken niet op orde heb. Hard werken, m'n eigen boontjes doppen, goed sparen – het is me allemaal met de paplepel ingegoten. Daar ligt het ook niet aan. Het is ook niet dat ik op elke cent zit. Sterker nog: ik geef meer uit dan me lief is. Aan horeca – lunch hier, bier daar –, een huur van 1.200 euro (je woont in Amsterdam of je woont in Amsterdam). Het adagium 'geld moet rollen' heb ik wat dat betreft prima begrepen. Het is meer die blauwe brief in het algemeen. De belastingdienst aka leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker – m'n hol. Het is de taal in zo'n brief (zakelijk, juridisch, streng, help), het bedrag dat je opeens moet betalen waarvan je nooit weet of het nou 10 of 10.000 euro is, en vooral het hoogmoedige imago van zo'n belastingdienst. Na de toeslagenaffaire, falende IT-systemen en nog meer zwarte lijsten voor potentiële fraudeurs (voormalig staatssecretaris van Financiën Hans Vijlbrief sluit niet uit dat de overheid nog meer gedupeerden moet compenseren dan alleen die van de toeslagenaffaire), heb ik nog weinig vertrouwen in de toko die mijn hardverdiende geld komt innen.

Pietje paniekIk ben niet de enige met deze angst, blijkt uit onderzoek van de commissie van de Tweede Kamer die is opgesteld naar aanleiding van de toeslagenaffaire. Deze commissie onderzoekt de rechtsbescherming van burgers die in contact staan met de belastingdienst. Hun onderzoek bevestigt dat het gros van de mensen niet zelfstandig aangifte durft te doen, want: bang om fouten te maken. Daarnaast durven ze geen juridische stappen te ondernemen op momenten dat zij onterecht aanslagen ontvangen. Of, wanneer ze dat wél doen, en wanneer de belastingdienst een uitspraak doet, durven ze vaak niet tegen die uitspraak in te gaan omdat ze bang zijn nog meer financiële problemen op zichzelf af te roepen.

Lees ook: Koersobsessie en nog 7 herkenbare dingen als je partner cryptogek is

Ik besluit iemand van de belastingdienst te bellen. Aan de telefoon heb ik Judith de Glopper, afdelingshoofd Particulieren bij de belastingdienst. Ze is verantwoordelijk voor het proces waarbij de belastingdienst mensen helpt die ernstig in de knel zijn gekomen met hun fiscale zaken. Soms tot huisuitzetting toe. 'Met een team helpen we mensen hun financiële zaken weer op de rit te krijgen zodat ze aan hun fiscale verplichtingen kunnen voldoen. Angst voor de blauwe brief klinkt bekend in de oren. We krijgen dagelijks meldingen van mensen die door de bomen het bos niet meer zien, achterlopen met hun administratie en zich geen raad meer weten. Dat is maar een topje van de ijsberg, want de meesten durven uit schaamte niet aan de bel te trekken.'

Weten hoe je dan eindelijk wel die blauwe brief zonder buikpijn opent? Lees het hele stuk in &C's meinummer 'Kneiterfris het voor jaar in', verkrijgbaar in de &C store of via &C Webshop.