Terwijl jij dit leest, gaat ergens op de wereld iemand of iemands partner vreemd of overwéégt iemand vreemd te gaan. Kijk, harde cijfers zijn er niet. Uit het jaarlijkse seksonderzoek van Durex – u weet wel, van de condooms – blijkt dat 31 procent van de Nederlanders vreemdgaat. Wereldwijd is dat 22 procent, al valt over de validiteit van zulke onderzoeken natuurlijk te twisten want zover bekend gebeurt overspel meestal stiekem. Seksuoloog Eveline Stallaart vindt dat we onderzoeken over vreemdgaan ook niet te serieus moeten nemen. 'Als ik kijk naar mijn eigen ervaringen in mijn praktijk, dan denk ik dat een op de tien mensen vreemdgaat.' Toch blijft het een wilde gok. We hebben ook allemaal een andere definitie van vreemdgaan. Is naar porno kijken vreemdgaan? Een emotionele band opbouwen? Seks, zoenen? Appen met je ex? Daarbij: wie bepaalt binnen de relatie wat vreemdgaan is?

Over één ding zijn we het eens: geen enkel thema binnen relaties brengt zoveel angst, geroddel of fascinatie teweeg als overspel. Ga maar na: in het huidige juicetijdperk is de vreemdgaande BN'er de pineut. Waylon, Simon Keizer, Charly Luske, Koen Verweij, Martin Garrix – slechts een greep uit de bekende mannen die volgens de geruchten hun fluit niet in de broek konden houden en aan de digitale schandpaal werden genageld vanwege hun overspelige gedrag.

'Overspel bestaat al sinds het huwelijk werd uitgevonden en hetzelfde geldt voor het taboe dat erop rust,' schrijft relatietherapeut Esther Perel in haar boek Liefde in verhouding, een nieuw perspectief op trouw en ontrouw. In de loop van de geschiedenis zijn er wetten voor in het leven geroepen, er is over gediscussieerd, gedemoniseerd. Maar welke clichés over vreemdgaan zijn nou waar en welke niet?

1. Als je vreemdgaat, zit er iets niet goed in je relatie 'Niet altijd waar,' zegt Veronne van der Meijs, relatiecoach en cofounder van Bureau Liefhebbers. 'Vreemdgaan heeft meestal te maken met: wat zoek ik bij mezelf wat mijn partner mij niet – meer – geeft? Die flirt op dat festival terwijl je thuis man en kinderen hebt? Grote kans dat je je aangetrokken voelt omdat deze flirt jouw sexy, spontane jij zag – een kant die je misschien op dat moment in je leven bij jezelf mist. Perel zegt in haar beroemde Tedtalk over vreemdgaan: 'Verhoudingen gaan niet zozeer over seks, maar over verlangen: verlangen naar aandacht, naar je bijzonder, gezien of belangrijk voelen. Je hunkert naar iets nieuws, naar vrijheid, autonomie, seksualiteit, levenslust en hoopt verloren delen van jezelf terug te vinden.' Vreemdgaan staat dus niet gelijk aan een rukrelatie.

Ontrouw, of alleen al het verlangen daarnaar, kan ons veel leren over onze relaties: wat we verwachten, wat we denken te willen en waar we recht op menen te hebben. 'Ik zie het gemis van emotionele connectie, intimiteit en seks veel terug in mijn praktijk, vooral bij jonge ouders,' aldus Van der Meijs. 'Dat kun je missen, maar ook weer terugvinden in je relatie. Ga samen op pad, naar festivals, als je dat vroeger ook deed. Boek dat hotel rond middernacht met je partner in plaats van je minnaar om daar ouderwets van bil te gaan.' Kortom, bespreek je verlangens, dat is sexy.

2. Eens een vreemdganger, altijd een vreemdganger De waarheid is wat gecompliceerder. Eens een vreemdganger is niet áltijd een vreemdganger. Toch blijkt uit onderzoek van wetenschappelijk tijdschrift Archives Of Sexual Behavior dat wie in zijn eerste relatie een slippertje beging, dat gemiddeld vaker in zijn volgende relaties deed. Een verklaring is dat onze hersenen gewend raken aan liegen. Volgens een onderzoek gepubliceerd in wetenschappelijk tijdschrift Nature Neuroscience raken de hersenen van mensen die vaak kleine leugens vertellen ongevoelig voor de negatieve emoties van liegen, waardoor grotere leugens steeds makkelijker worden. 'Vreemdgangers voelen zich in het begin waarschijnlijk schuldig. Maar naarmate ze het vaker doen, passen ze zich aan en voelen ze zich er niet zo slecht meer over,' aldus Neil Garrett, onderzoeker aan Princeton University en auteur van dit onderzoek.

3. Alle mannen gaan vreemd (behalve Frans Bauer) Als je het juicekanalen zou vragen: ja. Maar over het algemeen is dit natuurlijk onzin. 'Vrouwen gaan net zo veel vreemd,' aldus Van der Meijs. 'Bovendien – en dit is ook generaliserend – zit vreemdgaan bij de man vaak in de behoefte aan het fysieke. Bij vrouwen is het emotionele deel belangrijker. De kans dat een vrouw dronken seks heeft zonder enige emotie, is kleiner dan bij een man. Wat maakt dat het overspel bij een vrouw vaak om een serieuze, verliefde affaire gaat – vrouwen maken met seks, in tegenstelling tot de man, een geluksstofje aan.' Daarom hebben mannen over het algemeen meer pragmatische redenen om vreemd te gaan, zoals lust. Vrouwen hebben andere redenen: de relatie is bijvoorbeeld al bijna voorbij, of ze zijn op zoek naar een andere partner.

Nog vier van die clichés:

• Monogamie is niet meer van deze tijd

• Vreemdgaan gebeurt altijd met een knapper/jonger/succesvoller/vulzelfin iemand

• Je kunt niet op twee mensen tegelijk verliefd zijn

• Het gebrek aan vertrouwen kan nooit meer hersteld worden

Benieuwd wat de experts daarover te zeggen hebben?