Thomas: 'Waarom mag ik niet naar boven?'

'Wat gaan we doen?' vroeg mijn kapster. We keken in de spiegel naar mijn haar. 

'Het moet een beetje netjes,' zei ik. 'Ik ga naar een bal.'

'Een bál?'

'Het Boekenbal.'

'Iets met boeken, neem ik aan?'

Ik knikte. 'Boeken, ja.'

'Ja, ik vraag het maar even. Ik had eens een klant die vertelde dat ze naar de Keukenhof ging, dus ik zei: O, ga je een nieuwe keuken uitzoeken?'

Mijn eerste Boekenbal. Op de uitnodiging staat een dresscode: black tie. Dat is voor een man de allermakkelijkste dresscode op aard. Het betekent een zwart of donkerblauw pak met glanzende revers en een bies langs de zijkant van de broek. Een wit jasje met een zwarte broek mag ook. Wit overhemd, zwarte vlinderdas, zwarte gelakte schoenen en zwarte sokken. Geen horloge. Je weet kortom précies wat je moet dragen, je hoeft er alleen maar voor te zorgen dat het je goed past. Voor de zekerheid googelde ik foto's van eerdere edities van het Boekenbal en toen schrok ik me rot. Bijna geen smokings maar een heleboel gekleurde jasjes en overhemden en lelijke stropdassen. Er liep zelfs iemand in een trui. Het leek op een bruiloft, maar ook op de vrijmibo op kantoor. Is het wel écht de bedoeling dat ik in smoking kom?

Ik ging rondvragen bij mensen die er verstand van hebben. 'Schrijvers zijn schmutzig,' zei iemand. Een ander vertelde dat het zelfs de kunst is om zo slonzig mogelijk te verschijnen. 'Veel schrijvers willen laten zien dat het hen niets kan schelen hoe ze eruitzien, daar steken ze heel veel moeite en energie in. Dat is een stijl op zich.' Lekker verwarrend allemaal. 'Draag waar jij je het comfortabelst in voelt' is ook een advies waar ik niets aan had. De crux was nou juist dat ik nog niet kon weten waarin ik me het meest comfortabel zou voelen.

Toch maar een smoking. Het staat immers zwart op wit: black tie. Niemand zou me kwalijk kunnen nemen dat ik een smoking draag. 

Ik stapte een van de herenzaken in de buurt van het Vondelpark binnen. De winkelmedewerker achter de kassa keek naar mijn rugzak en sneakers. 'Meneer!' zei hij toen ik de trap op ging naar de eerste verdieping. 'Vandaag alleen begane grond.' 

Ik keek beduusd omhoog. De eerste verdieping, waar de smokings hangen, is halfopen dus je kunt erin kijken. Ik zag kleding en schoenen en een medewerker die stond te wachten op klanten.

'Waarom mag ik niet naar boven?' vroeg ik. 'We zijn aan het verbouwen,' zei hij. 'Er hangen allemaal artikelen die we niet meer verkopen.'

'Je bent gediscrimineerd!' riep de kapster toen ik haar dit hele verhaal vertelde. 'Hij wilde je gewoon de winkel uit hebben omdat je er shabby uitzag!'

'Ik ben juist geprivilegieerd,' zei ik. Ik ben niet geboren met mijn rugzak om en mijn sneakers aan. Ik zou heel gemakkelijk iets anders kunnen aantrekken en dan zou ik wel naar de eerste verdieping mogen. En dat is dus ook precies wat ik deed.Deze column verscheen eerder in maart 2020.