Thomas: 'Ze is de drol in de wasbak aan het prakken met een vork'

'Ik heb er geen zin meer in,' zucht mevrouw Pitstra (94). 'De dag moet nog beginnen en ik ben al doodmoe.' Ze kijkt naar de boterham die voor haar op tafel staat. 'Weet je wat? Ik eet mijn ontbijt niet.'

'En dan?' vraag ik. 'Het hoeft van mij allemaal niet meer.'

'Wat bedoelt u daar nou mee?'

Ze giechelt. 'Morgenochtend tref jij mij hier levenloos aan in bed.'

'Daar heb ik helemáál geen zin in.'

Ze zit te schudden van het lachen in haar stoel. 'Nou, dan doe je maar alsof je niets hebt gezien.'

'En wat moet ik dan tegen uw kinderen zeggen?'

'Gewoon. Je zegt: jullie moeder is vannacht helaas gestorven.'

'Ik denk niet dat u het meteen aflegt als u uw ontbijt een keertje overslaat.' Mevrouw Pitstra heeft corona immers ook overleefd.

Daarna ga ik naar de kamer van mevrouw Dubois, om te helpen met wassen en aankleden. Mevrouw Dubois heeft een degelijk leven achter de rug. Ze heeft zeven kinderen opgevoed en het huis was altijd brandschoon. Ook in haar kamertje in het verpleeghuis is ze vaak aan het poetsen. 

Ik klop op haar deur. 'Joehoe,' roept ze. 'Kom maar binnen.'

Ze staat in haar nachthemd in de badkamer en het duurt even voordat ik begrijp waar ze mee bezig is. In de wasbak ligt een drol: ze heeft haar po in de wasbak geleegd. De drol is ze met een vork door het putje aan het prakken. 'Even opruimen hoor,' zegt ze.

'Zal ik dat even voor u opruimen? Want, eh…'

'Het is al bijna klaar.' Ze doet de kraan aan en de poep verdwijnt door de afvoer.

Met dementie raak je niet alleen je herinneringen kwijt. Je kunt ook vergeten hoe je dingen moet doen en waar voorwerpen voor bedoeld zijn. Daardoor wordt het meestal alleen maar viezer als iemand met dementie gaat schoonmaken.

Intussen staat mevrouw Dubois op het punt om met diezelfde vork aan haar ontbijt te beginnen. 'Ho ho,' zeg ik, en ik gris hem uit haar handen. 

De volgende op mijn lijstje is mevrouw Kip, die zit in bed verbaasd om zich heen te kijken. 'Volgens mij ben ik niet goed,' zegt ze. 'Gisteravond waren we heel laat… Ik weet het niet. Mijn broer is bij zijn moeder… Verleden week hebben we buiten gezeten, was jij daarbij? En die buren zitten ergens… Ik begrijp het niet hoor. Ik denk… Wat was het nou?' Ze kijkt naar haar pyjama en trekt aan een mouw. 'Dit is ook niet goed.' Ze grijpt naar haar hoofd. 'Jee, hoe zit het nou? Ik snap het niet.'

'Zal ik u helpen met wassen en aankleden? Dan kijken we daarna even hoe het precies zit.'

Ze kijkt me aan. 'Jij bent een man.'

'Ja.'

'Godverdomme,' zegt ze, en ze valt steil achterover in bed. Thomas is even met zomervakantie. Deze column verscheen eerder op 23 juni, 2020.